«Γενηθήτω φώς…»
.
.
Το «Επιστημονικό κοσμοείδωλο» που
υποτίθεται ότι διέφερε από το μυθικό,
ήταν πάντοτε ένα νέο μυθικό κοσμοείδωλο.
- Karl Jaspers -
.
Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την αξία της επιστημονικής έρευνας και τον ρόλο της στην τεχνολογική πρόοδο σε όλους τους τομείς, που είχε σαν αποτέλεσμα, μια καλύτερη ποιότητα ζωής. Έριξε επίσης φως σε πολλά ακατανόητα η παρερμηνευμένα ζητήματα, τα οποία κρατούσαν τον άνθρωπο αιχμάλωτο στη δεισιδαιμονία, στον φόβο του άγνωστου και στην ψευδογνώση των δήθεν «πεφωτισμένων». Άνοιξε νέους δρόμους και στην ιατρική, με αποτέλεσμα να απολαμβάνουμε σήμερα (ή να μπορούμε να απολαμβάνουμε) μια καλύτερη ποιότητα ζωής απ’ ότι οι περασμένες γενιές (η απορρύθμιση των οικολογικών συστημάτων, όμως, σήμερα, καθώς και η εκτεταμένη ρύπανση εξαιτίας της ασυλλόγιστης κατάχρησης των τεχνολογικών μέσων και της απληστίας ορισμένων, αποτελούν θέμα για κάποιο άλλο άρθρο).
Αυτό που δυστυχώς όμως διαπιστώνουμε, είναι, ότι δεν κατάφερε να βελτιώσει τον άνθρωπο… Βελτίωσε την ποιότητα ζωής, αλλά όχι την ποιότητα της προσωπικότητας. Τα γεγονότα δείχνουν, ότι το υπερβολικό φως της γνώσης (επιστήμη σημαίνει γνώση, από το ρήμα επίσταμαι = γνωρίζω) προφανώς τύφλωσε τα μάτια της ηθικής και έχει τελικά κατορθώσει να μεταφέρει τα ηνία της καταπίεσης της ανθρώπινης μάζας, από τα χέρια του θρησκευτικού κλήρου, των φεουδαρχών, των μάγων γιατρών κ.λ.π., στα χέρια αυτών, που έχουν φτάσει σήμερα να θεωρούν τον εαυτό τους όχι ως υπηρέτες της ανθρωπότητας (λειτουργούς) αλλά ως «κηδεμόνες», «σωτήρες» ή ακόμα και ως «αποκορύφωμα μιας εξελικτικής κλίμακας», άρα ένα νέο είδος «αρίας φυλής».
Ενόψει λοιπόν αυτού του κινδύνου, της σύγχρονης απόπειρας διανοητικής και ψυχολογικής χειραγώγησης, έκρινα πως θα έπρεπε να κάνω το αυτονόητο για τον εαυτό μου και ίσως για όποιον άλλον θελήσει να ακολουθήσει, να περάσω δηλαδή στην αυτοάμυνα, χρησιμοποιώντας τα δικά τους όπλα - ΤΗΝ ΓΝΩΣΗ.
Το μεγαλύτερο ίσως από όλα τα ιδανικά του ανθρώπου είναι η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ελευθερία δεν νοείτε όμως όταν κάποιος είναι υποχρεωμένος να γίνετε a priori δέκτης πληροφοριών που διαμορφώνουν τον τρόπο σκέψης του, δίχως να του δίνεται η ευκαιρία για έλεγχο, διασταύρωση, έρευνα.
Σ’αυτό λοιπόν αποσκοπεί αυτό το Blog. Στην σταχυολόγηση επιστημονικών πληροφοριών και την αξιολόγησή τους, κάτω από το φως των αποδείξεων αλλά και της κοινής λογικής, την οποία δυστυχώς πολλοί από αυτόν τον κύκλο τείνουν όχι μόνο να υποτιμούν αλλά και να περιφρονούν ακόμα! Για εμένα όμως, όπως είμαι βέβαιος και για εκατομμύρια άλλους ανθρώπους, η κοινή λογική υπήρξε και θα παραμείνει ποιο αξιόπιστος οδηγός, από την κάθε «πεφωτισμένη» διάνοια, που έρχεται και παρέρχεται, καθώς η γνώση δεν είναι στατική αλλά βρίσκεται εν κινήσει και αποδεικνύεται αμείλικτη ενάντια στον δογματισμό.
Τον 17ο αιώνα, ο Πολωνός αστρονόμος Κοπέρνικος ήρθε αντιμέτωπος με μια πραγματικότητα, η οποία προέκυπτε μέσα από τις επιστημονικές του μελέτες, που έδειχναν περίτρανα ότι δεν ήταν η γη το κέντρο του σύμπαντος αλλά ότι τα ουράνια σώματα, που εκείνος τότε μπορούσε να δει, περιστρέφονταν γύρω από τον ήλιο. Μολονότι αυτή ήταν γι’ αυτόν μια αποδεδειγμένη αλήθεια, βρέθηκε εντούτοις να έχει απέναντί του όχι μόνο την τότε επιστημονική κοινότητα, αλλά το χειρότερο, ήρθε αντιμέτωπος με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Στο ίδιο δίλημμα βρέθηκε αργότερα και ο Γαλιλαίος, ο οποίος τεκμηρίωσε με τις δικές του μετρήσεις και παρατηρήσεις ότι η γη κινείται.
.
.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Για τον μεν πρώτο να ενταχθεί το βιβλίο του «De revolutionibus», στη λίστα των απαγορευμένων βιβλίων (Index Librorum Prohibitorum) της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, για τον δε δεύτερο να καταδικαστεί από την Ιερά Εξέταση ως αιρετικός. (Το έτος 1982 -350 χρόνια μετά- η Εκκλησία αποδέχτηκε το σφάλμα της για αυτή την καταδίκη).
Ο Ρουσώ είχε παρόμοια αντιμετώπιση έναν αιώνα περίπου αργότερα, στην Γαλία. Είχε εκφράσει την άποψη: «Οι άνθρωποι γεννώνται καλοί από τη φύση τους και διαφθείρονται από την κρατούσα εκκλησία την κακή παιδεία και τις κρατούσες οικονομικές συνθήκες. Ο μόνος δρόμος για να βελτιωθούν είναι να αφεθούν ελεύθεροι». Επειδή καταδικάστηκαν τα γραπτά του από τον επίσκοπο του Παρισιού και κινδύνευε να φυλακιστεί, εγκατέλειψε το Παρίσι και εγκαταστάθηκε για αρκετά χρόνια στο εξωτερικό -από το 1762 στην Ελβετία και αργότερα (1767-1770) στην Αγγλία.
Γιατί όμως αυτή η αναδρομή στο παρελθόν; Απλούστατα, διότι αυτά τα περιστατικά φανερώνουν αυτό που έχει καταγράψει η Ιστορία, δηλαδή τις περιπτώσεις διαμάχης ανάμεσα στον δογματισμό της κάστας αυτής, που θεωρεί τον εαυτό της θεματοφύλακα της έννομης κοινωνικής τάξης -που τότε εκφράζονταν από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία- και των εκάστοτε έντιμων εκπροσώπων της αντικειμενικής επιστημονικής έρευνας, και γενικά της σκέψης.
Τα πράγματα όμως δυστυχώς δείχνουν ότι σήμερα έχει κάνει την εμφάνισή της μια "νέα Ιερά Εξέταση", που ακούει στο όνομα “επιστημονισμός”. Είναι προφανώς το ίδιο είδος ανθρώπων, που βρήκαν όμως τώρα ποιο προσοδοφόρο το να οχυρωθούν πίσω από έναν μοντέρνο κομφορμισμό, πετώντας από επάνω τους τον ιερατικό μανδύα και αντικαταστόντας τον με την τήββενο ή την λευκή φόρμα του εργαστηρίου.
Πιστεύω λοιπόν, πως είναι καιρός να αφυπνισθεί ο κάθε σκεπτόμενος άνθρωπος και να προβάλει νοητική αντίσταση σ’ αυτή την νέα απειλή, χρησιμοποιώντας ως όπλο την εμπεριστατωμένη γνώση και τις τεκμηριωμένες αποδείξεις. Στόχος, ας είναι, να λάμψει η αλήθεια. Η αλήθεια ελευθερώνει και δεν προκαλεί ποτέ χάος, αντίθετα, απομακρύνει το χάος που τυχόν επικρατεί μέσα μας!
.
Μόνο έτσι θα μπορέσει η γνώση (επιστήμη), να γίνει εργαλείο για ειρηνική συνύπαρξη. .
(Σ. 15.08.07, σ. 6)
Ε.Μ.
*
- “Η επιστήμη φωτίζεται από την αγάπη, την ελευθερία και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, νοιάζεται για τον άνθρωπο και τη Φύση, είναι φιλαλήθης και πάντα δημιουργική. Ο επιστημονισμός, από την άλλη πλευρά, οδηγεί σε μια επικίνδυνη παραμόρφωση του επιστημονικού κοσμοειδώλου και διακατέχεται από τις χαμηλές παρορμήσεις της δύναμης, της εξουσίας και της εκμετάλλευσης· έχει μικρή ή περιστασιακή σχέση με τη φιλαλήθεια και είναι δογματικός, ψυχρός, αλαζονικός και καταστρεπτικός. Δυστυχώς ένας τέτοιος επιστημονισμός φοβούμαι ότι θα ανιχνεύεται όλο πιο συχνά και όλο πιο έντονα στα μελλοντικά σχολεία και πανεπιστήμια της υφηλίου… “- (περισσότερα εδώ)
- "The idea that science is the search for truth is an old one, but it's not true (at least in any useful way!). Instead of considering all of science, I'll restrict my attention to physics, because that's the field in which the ideas of "theory", "truth" and so on are easiest to describe. Let's consider what it would mean for a physical theory to be true….
Some people seem to worry that if science is anything less than the search for Truth then the whole edifice will be swept away by the deluge of postmodernist philosophy that claims that no way of viewing the world is better than any other. But the whole world is so full of evidence for the efficacy of science and the pathetic inadequacy of supposed "alternative ways of knowing" that this seems unlikely, at least outside the involuted world of "critical theory". A second source of confusion is the lingering presence of the discredited idea of inductionism…". (…more here.)
- *Η Επιστήμη δεν είναι απλώς δημοσιευμένη γνώση ή πληροφορία ... Η επιστημονική γνώση είναι κάτι περισσότερο από αυτό. Τα γεγονότα κι οι θεωρίες της πρέπει να επιβιώσουν σε μια περίοδο κριτικής μελέτης και δοκιμασίας από άλλα ικανά κι αμερόληπτα άτομα και πρέπει να έχουν βρεθεί τόσο πειστικές ώστε να γίνουν σχεδόν καθολικά αποδεκτές. Ο αντικειμενικός σκοπός της Επιστήμης δεν είναι μόνο η απόκτηση πληροφορίας ή η διατύπωση κάθε μη αντιφατικής έννοιας: ο σκοπός της είναι μια κοινή συναίνεση ορθολογικών γνωμών για το κατά το δυνατόν ευρύτερο πεδίο. ["Δημόσια Γνώση" - John Ziman, 1968, σελ. 6]
- Ο Καντ, σχετικά με τον "Ορθολογισμό" και τον "Εμπειρισμό": «Το πρώτο βήμα στα ζητήματα της καθαρής λογικής, το οποίο χαρακτηρίζει την παιδική ηλικία της, είναι δογματικό. Το δεύτερο βήμα είναι σκεπτικιστικό, και μαρτυρεί την περίσκεψη της μέσω εμπειρίας σωφρονισμένης κριτικής ικανότητας. Χρειάζεται όμως τώρα κι ένα τρίτο βήμα, που ταιριάζει στην ωριμασμένη κι αντρίκια κριτική ικανότητα, η οποία στηρίζεται πάνω σε στέρια και ως προς τη γενικότητά τους δοκιμασμένα αξιώματα· χρειάζεται δηλαδή να υποβάλει σε εξέταση όχι μόνο τα λογικά πραγματώματα αλλά και την ίδια τη λογική, ως προς όλη την ικανότητα και καταλληλότητά της στο να παράγει καθαρές γνώσεις a priori· αυτό δεν είναι λογοκρισία, παρά κριτική της λογικής. Αυτή η κριτική δεν θα καταδείξει μόνο φραγμούς αλλά και θα καθορίσει τα όρια της λογικής, δηλαδή όχι μόνο την άγνοιά της ως προς αυτό ή εκείνο το μέρος, αλλά ως προς όλα τα ενδεχόμενα ερωτήματα ενός ορισμένου είδους, κι όχι μόνο με εικασίες αλλά βάσει αρχών.» - (Κριτική του καθαρού λόγου, Α761/Β789)
*
Σύνδεσμοι:
*
Όλες οι αναρτήσεις αυτού του blog, ταξινομημένες ανά κατηγορία
Οι σχετικοί σύνδεσμοι, ανά κατηγορία.
***
.
.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου