Παρασκευή 23 Μαΐου 2008

CERN: Aναζητώντας το «σωματίδιο του Θεού»



Φοβερά πράγματα συμβαίνουν στο τεράστιο υπόγειο τούνελ του ερευνητικού κέντρου CERN, κάτω από τα γαλλοελβετικά σύνορα. Με μια γιγάντια μηχανή, που τώρα φθάνει στα τελικά στάδια της συναρμολόγησης, οι επιστήμονες ετοιμάζονται να μελετήσουν τον κόσμο των απειροελάχιστα μικρών σωματιδίων.
. .


Αν όλα πάνε καλά, το μεγαλύτερο πείραμα στην ιστορία της σωματιδιακής φυσικής θα αποκαλύψει ένα υπο-ατομικό σωματίδιο που λέγεται Μποζόνιο του Χιγκς. Το σωματίδιο αυτό έχει εξάψει τόσο πολύ την περιέργεια των επιστημόνων, που αποκαλείται «σωματίδιο του Θεού». Επίσης, ίσως ρίξει φως στα μυστήρια της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας - στα παράξενα αυτά φαινόμενα που αποτελούν το 96% του σύμπαντος και ανακαλύφθηκαν πρόσφατα εκπλήσσοντας τους επιστήμονες. Αλλα ερωτήματα που απασχολούν όχι μόνο τους ειδικούς αλλά και τους κοινούς θνητούς (πώς γεννήθηκε το σύμπαν; Υπάρχουν άλλες διαστάσεις πέρα από αυτές που αντιλαμβανόμαστε;) ίσως πλησιάσουν περισσότερο στην απάντησή τους.
.
Η κατασκευή του μεγαλύτερου επιταχυντή σωματιδίων στην ιστορία κόστισε 3,9 δισ. ευρώ και συνένωσε τις προσπάθειες 2.000 φυσικών από 30 και πλέον χώρες. Ο επιταχυντής θα τεθεί σε πειραματική λειτουργία τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο, ενώ τον Οκτώβριο, αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα παραστούν στην επίσημη τελετή εγκαινίων. Κάτω από τα πόδια τους, στο κυκλικό τούνελ του CERN, ακτίνες πρωτονίων θα επιταχύνονται σε αντίθετες διευθύνσεις μέχρι να φθάσουν σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός. Στη συνέχεια, θα συγκρουστούν και, καθώς θα διαλύονται σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες απ’ αυτές του ήλιου, οι επιστήμονες θα παρατηρούν τι προκύπτει από την καταστροφή.
.
Ευαίσθητα όργανα έχουν εγκατασταθεί στους τέσσερις μεγάλους θαλάμους όπου θα γίνουν οι συγκρούσεις, ώστε να καταγραφεί το αποτύπωμα των κουάρκς, των μουονίων, των πιονίων και διαφόρων άλλων υποατομικών σωματιδίων με τα εξωτικά ονόματα, που θα απελευθερωθούν στις ακραίες αυτές συνθήκες.
.
Τα στοιχεία από τα όργανα θα μεταφερθούν αυτόματα στους υπολογιστές που βρίσκονται στην επιφάνεια του εδάφους και από κει θα αποσταλούν στους ερευνητές 11 εργαστηρίων σε ολόκληρο τον κόσμο. Το δίκτυο των 11 εργαστηρίων που ειδικεύονται στη φυσική υψηλών ενεργειών θα μοιραστεί τις αναλύσεις και την υπολογιστική ισχύ, αφού η πρόκληση της μελέτης των δεδομένων είναι τόσο μεγάλη που χρειάζεται απαραίτητα συντονισμένη ενέργεια.
.
Ομως το CERN (ευρωπαϊκό ίδρυμα πυρηνικών ερευνών) έχει τον ισχυρότερο επιταχυντή στον πλανήτη αλλά όχι τον μοναδικό. Το ινστιτούτο Fermilab στο Σικάγο των ΗΠΑ αναζητά ήδη το μποζόνιο του Χιγκς με τη βοήθεια ενός άλλου επιταχυντή σωματιδίων, που όμως είναι πεπαλαιωμένος και θα καταργηθεί το 2010.
.
«Για να λειτουργήσει ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) στο CERN χρειάζεται ένας χρόνος» λέει ένας από τους ερευνητές, ο Γιούργκεν Σούρκραφτ. Θα έχουν ως τότε εντοπίσει το σωματίδιο οι Αμερικανοί; Ακόμη και έτσι, ο ανταγωνισμός είναι σκληρός αλλά χωρίς υπερβολές.Το Fermilab συνεργάζεται ενθουσιωδώς με το CERN, ενώ η κοινότητα των ερευνητών της σωματιδιακής φυσικής είναι τόσο μικρή που όλοι γνωρίζουν όλους και οι φιλίες είναι βαθιές, ξεπερνώντας σύνορα και εθνικότητες. «Οι Πακιστανοί δουλεύουν δίπλα στους Ινδούς και οι Παλαιστίνιοι δίπλα στους Ισραηλινούς» λέει ένας ερευνητής. «Η φυσική είναι μία σε όλο τον κόσμο».
.
.
.
Ο καθηγητής Δημήτρης Νανόπουλος μιλάει στο «Κουτί της Πανδώρας»:
.



.
.
Σύνδεσμοι:
.
Gird: H «Νέα Εποχή» του Internet ξεκινάει στο CERN
All about CERN… in 7 questions!
Γνωριμία με το ΤΕΡΑΣ
Το CERN σε 2 λεπτά
Η ελληνική συμμετοχή στο CERN (pdf)
Στη θέση του το τελευταίο κομμάτι του LHC (01.03.2008)

Αποτυχία στο CERN στοιχηματίζει ο Στίβεν Χόκινγκ
.


~~~~~
.

Δεν υπάρχουν σχόλια: